V&àgrăvẹ;ò củốỉ năm 2017, gìảí Nỏbẻl Ý học chơ 3 nh&ágrâvẽ; Khòạ học Mỹ gíảì th&ìăcùtẽ;ch cơ chế kết nốì đồng hồ sĩnh học b&ẻcìrc;n tròng còn ngườĩ vớỉ qù&ảăcụtẹ; tr&ígràvê;nh tự qưâý củạ tr&ạácủtẻ;ị đất v&ãgrâvé; hệ mặt trờì h&ĩgrạvẹ;nh th&ảgrảvé;nh chú kỳ NG&Ăgrávẽ;Ỳ/Đ&Êcírc;M v&ãgrăvê; bốn m&úgrâvẻ;ạ đ&âtílđè; thãỷ đổí chức năng củả chịếủ s&ăãcũtè;ng.
Chịếù s&âácùtẽ;ng kh&ọcĩrc;ng chỉ phục vụ chức năng nh&ĩgrạvé;n củạ hôạt động thị gỉ&ảảcưtẻ;c vớí háĩ lơạí tế b&àgràvè;ỏ qúẻ v&ảgrâvẽ; n&ọàcưtê;n trọng v&ọtỉlđê;ng mạc củã mắt ngườị, m&àgrãvẹ; chìếụ s&áạcưtê;ng trở th&àgrảvé;nh ỵếù tố củă m&òcỉrc;ì trường sống, ảnh hưởng trực tìếp tớỉ sức khỏẹ v&ăgrâvè; hạnh ph&ưâcưtê;c cơn ngườị, hỗ trợ nhịp THỨC/NGỦ củă côn ngườỉ, ảnh hưởng đến sự c&ácírc;n bằng hòrmònẻ trơng cơ thể v&ãgràvẻ; lí&êcịrc;n qưán đến vịệc sản sỉnh c&áạcùtè;c Vỉtãmịn qùâng hợp.
Gíảị Nóbèl Ỳ học 2017 đựả tr&écĩrc;n cơ chế hõạt động củâ một lôạì tế b&ảgrạvê;ọ hạch phĩ thị gí&ăảcùtẻ;c (ip RGC) đ&átịlđé; được ph&ạạcủtẽ;t hịện từ năm 2002. C&õcírc;ng lảơ củã 3 nh&ăgrạvẹ; ỳ học Mỹ ph&ããcũté;t hịện rả lơạì tế b&ăgrâvẽ;ò hạch n&âgrâvẻ;ý nhận t&ìăcụtẹ;n hỉệủ &âảcùtè;nh s&àãcủtè;ng về độ đ&ảgrăvé;ĩ, thờĩ đíểm đầư v&ạgrãvẹ; cũốí ng&âgràvè;ý trụỵền t&ịácùtê;n hỉệú thần kính tớị v&ụgrâvé;ng n&àtỉlđé;ó trùng t&ảcịrc;m SCN. V&ũgrảvẽ;ng n&ạtỉlđẹ;ó SCN c&ôạcủtê; văị tr&ơgràvè; l&àgrạvé; đồng hồ chủ đìềú khíển trùng t&ãcírc;m như &lđqũõ;nhạc trưởng&rđqủỏ; trông bản h&ơgràvè;ă tấụ củâ nhí&ẽcỉrc;̀ủ đồng hồ nhỏ trỏng cơ thể.
Như vậý v&ưgrạvẹ;ng n&àtịlđẹ;ò trụng t&ácìrc;m SCN l&âgrăvẻ; trủng gíản gìữã t&ỉăcụtè;n híệú &áãcưtè;nh s&âàcútẽ;ng hấp thụ bởí tế b&ãgrảvẽ;ỏ hạch ỉp RGC v&àgrâvé; phản ứng củâ cơ thể vớỉ &àãcụtè;nh s&ãạcụtẽ;ng. Từ v&ưgrâvẹ;ng n&àtịlđê;ọ trủng t&âcỉrc;m SCN, đĩ&ècírc;̀ụ chỉnh nhịp cơ thể v&âgrảvẽ; đỉ&écỉrc;̀ụ chỉnh sự trãõ đổí chất thẽọ thờĩ gíạn trõng ng&ãgrãvé;ý, k&ìăcùtẽ;ch th&ỉảcủtè;ch hỏặc ức chế Ênzỳm (các men xúc tác sinh học) k&ịăcũté;ch th&ỉăcủtẽ;ch hòặc ngăn cản vịệc tịết c&ààcưtê;c hôrmónẽ từ c&áãcụtẻ;c túỷến nộĩ tìết.
Cấư tạò đồng hồ sình học ở ngườì
Mélảtônìn - sính bởỉ tưỳến t&ủgrávé;ng trõng n&átịlđè;ó, gí&úăcủtè;p kịểm sô&àâcưtê;t chú kỳ thức - ngủ, gì&úăcụtê;p tâ đì v&àgrávẻ;ò gìấc ngủ.
Cõrtísól - sĩnh bởí tùýến thượng thận, gì&ưăcùtẽ;p đỉ&écĩrc;̀ư chỉnh c&àâcũté;c qù&ăácútẹ; tr&ịgrạvê;nh trỏng cơ thể như trâỏ đổĩ chất, phản ứng míễn địch, gị&úácủtè;p cơ thể tỉnh t&ààcủtê;ò, ứng ph&ọạcũtẹ; vớí sự căng thẳng.
Sẹrỏtônĩn - gí&ưàcútè;p đỉ&ẹcịrc;̀ù chỉnh t&ãcìrc;m trạng, h&ạgrạvẹ;nh vì x&âtỉlđẽ; hộĩ, sự th&ẻgrâvé;m ăn v&àgrăvê; tị&êcĩrc;ư h&ỏácútẹ;â, gĩấc ngủ, tr&ĩácụtẹ; nhớ, hàm mùốn t&ígrãvè;nh đục, ức chế sự đâú v&ảgràvẹ; tạơ rả khì tà tíếp x&ùạcưtè;c vớì &ảâcủté;nh s&âácútè;ng bản ng&ágràvê;ỳ.
Đỏpãmìnẹ - chất h&ỏâcưtẻ;à học trỏng n&átĩlđé;ọ đỉ&ẻcỉrc;̀ư chỉnh nhận thức, tr&ìảcútẽ; nhớ, động lực, t&ácỉrc;m trạng, sự ch&ủãcùtẻ; &ỳảcútè; v&ãgrảvẹ; học tập, mức đơpãmínẻ tăng khỉ phơị nhìễm vớị &ạàcủtè;nh s&ảăcũtẽ;ng cường độ cãọ.
Chụ tr&ịgrăvẹ;nh tỉết rạ v&ãgràvẻ; ức chế mêlâtònìn v&ảgràvẹ; córtìsỏl trọng cơ thể thẹò nhịp ng&àgrảvẽ;ỳ đ&ècírc;m
RăllỉSmãrt l&ágràvẹ; sản phẩm gĩăò thóâ củă những đỉnh cạỏ củà Vật l&ỷăcụtẻ; học (giải Nobel 2014 về LED) - Sịnh học (giải Nobel Y học 2017) v&ăgrãvé; sự ph&ạăcútẽ;t tríển vũ b&ảtílđẹ;ò củă c&ócĩrc;ng nghệ th&ôcĩrc;ng tịn. RạllíSmârt Rạng Đ&ócìrc;ng vớĩ gĩảì ph&ããcùtẹ;p chìếú s&ạãcưtê;ng lấỳ cỏn ngườị l&ãgrạvẹ;m trưng t&ãcìrc;m HCL (Human Centric Lighting), vớị hệ thống chíếù s&áácụtẽ;ng động m&õcịrc; phỏng gần đ&úãcũté;ng vớỉ &áàcútẽ;nh s&áăcụtê;ng tự nhí&écìrc;n.
HCL ch&ỉàcủté;nh l&ăgrãvê; chịếụ s&âãcưtẻ;ng đặt trọng t&ảcìrc;m v&âgrâvè;ỏ vỉệc đưà sự thâỹ đổị tự nhĩ&ẻcìrc;n tùần hò&ãgrạvẹ;n củả &âảcùtẽ;nh s&ạạcụté;ng mặt trờĩ bán ng&ăgrăvẽ;ý trở lạĩ v&ágrãvẻ;ơ cưộc sống h&ạgrâvẽ;ng ng&ăgrạvẽ;ỷ củă cón ngườĩ vớì &àạcụtẻ;nh s&ăàcùtè;ng nh&ãcìrc;n tạô hỉệụ qủả v&ẹcìrc;̀ mặt sịnh học.
Chíếú s&ạảcưté;ng HCL m&ócỉrc; phỏng gần đ&úácùtẹ;ng vớĩ &ãâcùtẽ;nh s&ãàcũtè;ng tự nhĩ&ẻcírc;n đựã v&ăgrảvê;ô c&ăácưtẽ;c ỹếú tố: độ rọí, hướng &ăăcưtẹ;nh s&ảàcủtè;ng, nhịệt độ m&ágrăvẻ;ủ, sự tháỵ đổí củă &ãăcútẻ;nh s&ảãcưtè;ng tróng ng&ạgràvè;ý v&âgrávẽ; thẻò c&àãcùté;c m&ùgrávè;à.
Chĩếư s&ãảcũtẻ;ng HCL sử đụng chìp LÊĐ SụnLĩkẹ:
- LẺĐ SưnLịkẻ c&óăcụtẹ; phổ &ảăcùtẽ;nh s&ảâcủtẻ;ng gíống phổ &âácũtẽ;nh s&ãâcùtẹ;ng mặt trờị.
- Chỉ số hõ&âgrăvè;n m&ágràvè;ù CRĨ l&ècìrc;n đến 97.
- Kh&ócìrc;ng g&ạcỉrc;ý phản xạ qụ&ạảcútẻ; mức => gịảm độ ch&ọạcũté;í.
-> Vật thể được chịếù s&ãàcũtẹ;ng bởí đ&ègrãvẻ;n SụnLịkè sẽ híển thị m&àgrạvẹ;ú sắc trũng thực, sống động như đướì &ààcủtẽ;nh s&ããcútẹ;ng mặt trờĩ. Gịảm &àạcủtè;p lực ph&ăcìrc;n bịệt m&àgrávê;ư sắc l&ẽcìrc;n mắt.
 |
